De coronapas heeft een felle discussie ontketend die het debat in het publieke domein volledig lijkt te domineren. Dit debat overschaduwt de essentie van de maatregelen en de context waar we als samenleving al ruim anderhalf jaar in zitten. Waar aanvankelijk iedereen zich achter de maatregelen schaarde toen onze afdelingen en IC's overvol lagen en er voor de zorg werd geklapt, is de discussie de laatste maanden helaas enorm gepolariseerd. De context waar we als land en als wereld in zitten, een van de ergste pandemieën ooit, is op de achtergrond geraakt. De ruitvormige zwart-wit hokjes van de QR code van de coronapas symboliseren het beeld van een zwart-wit discussie, voor of tegen corona, voor of tegen vaccinatie, voor of tegen vrijheid, voor of tegen de andersdenkenden. In werkelijkheid gaat het hier om een groot grijs gebied van emoties, angst, zorgen en solidariteit.
De ruitvormige zwart-wit hokjes van de QR code van de coronapas symboliseren het beeld van een zwart-wit discussie...
Onze vrijheid in gezondheid
We hebben te maken met een periode van onzekerheid, isolatie, besmettingen, complicaties, overlijdens en periodes met grote beperking van onze vrijheden. Maar ook een periode van steeds weer hoop. Hoop om elkaar straks weer in vrijheid te kunnen omhelzen, bij elkaar te zijn in goede en minder goede momenten, of om te kunnen reizen. Hoop op vaccinatie om dit allemaal weer mogelijk te kunnen maken. Hoop van velen. De kwetsbaren, de gezonden, jongeren, ouderen, kinderen. Allen met een eigen motief. Met als grote gemene deler; onze vrijheid in gezondheid.
Helaas zijn door maximale inzet op een grootschalige, uniforme vaccinatiecampagne grote groepen moeilijk bereikbare mensen uit beeld geraakt. Mensen met twijfels die soms moeite hebben om alles in perspectief te plaatsen. Zeker als alle zeldzame bijwerkingen lang en breed in het publieke debat en op sociale media aan bod komen. De groep van 15% ongevaccineerden (ca. 1,7 miljoen mensen) is niet een homogene groep, maar bestaat uit heel veel verschillende groepen. In onze ervaring wil een relatief klein deel vanuit overtuiging geen vaccin nemen. De resterenden zijn mensen die nog twijfelen, afwegen, nadenken, willen vaccineren, nu even toch niet, weer nadenken. Ze zijn er nog niet over uit. In deze groep zijn mensen met risicofactoren en uit kwetsbare wijken oververtegenwoordigd. Mensen die twee keer zoveel kans hebben om corona op te lopen en eraan te overlijden. Die kans lijkt direct in verband te staan met lage sociale economische status. De huidige discussie over de coronapas overschaduwt het belang van maximale inzet op gerichte voorlichting van deze groep en van fijnmazige vaccinatie Het gaat wellicht traag maar er worden dagelijks nog duizenden mensen in ons land in staat gesteld om na informatie een weloverwogen keuze te maken. Deze keuze kan wel of geen vaccinatie zijn. Als iedereen maar een eerlijke en begrijpelijke kans heeft gekregen.
Solidariteit
De zwart-wit, voor-tegen discussie over de coronapas dreigt bovendien de andere kant van de medaille te overschaduwen. Naast ongeveer 1,7 miljoen ongevaccineerden, gaat het namelijk ook om de 500.000 mensen die wel gevaccineerd zijn, maar door een gestoorde afweer nog niet voldoende beschermd zijn door het vaccin. Dit zijn mensen die onder controle lopen bij een internist met bijvoorbeeld een niertransplantatie, een beenmergaandoening of met een immuunstoornis. Deze mensen zijn veel beter beschermd als hun omgeving gevaccineerd is. Wellicht dat een deel van deze mensen alsnog voldoende immuniteit opbouwt na een derde vaccin, maar voorlopig kunnen deze mensen geen kant uit. Het gaat nu steeds over de vrijheid van de 1,7 miljoen ongevaccineerden, maar laten we in die discussie de 500.000 mensen met een afweerstoornis die geen keuze hebben niet vergeten. Ook zij willen graag veilig naar het café, uit eten of de supermarkt. Maar zij kunnen dat niet als te veel mensen niet gevaccineerd zijn of als mensen nog steeds met symptomen naar buiten gaan. Ze zijn afhankelijk van hun omgeving. Zij rekenen op solidariteit van hun omgeving.
De schaduw van (discussie over) coronapas mag niet groter worden dan de zeer belangrijke nuances in deze discussie. Het is niet voor of tegen. Het is voor en met elkaar